Kościół

Historia
Wieś lokowana (i zasiedlana kolonistami niemieckimi)w 1381 roku na prawie magdeburskim przez Ottona z Pilczy, wojewodę sandomierskiego, właściciela dystryktu łańcuckiego. Na mocy dokumentu z tegoż roku "rozważny i opatrzny mąż" Lang Hanzyl otrzymał dziedziczne sołectwo w założonej wsi Langynaw (Handzlówka). Przez dwa stulecia Handzlówka wchodziła w skład posiadłości wspomnianych wyżej Pileckich. Ostatni z nich Krzysztof (zm. Po 1596 roku) zastawił, bądź sprzedał wieś Janowi Kostce de Sternberg, wojewodzie sandomierskiemu i jego żonie Zofii z Odrowążków. Po śmierci tej ostatniej osada przypadła jej córce, zamężnej z Aleksandrem księciem Ostrogskim, panem na Tarnowie i Ostrogu. Następnie Handzlówka weszła w skład posiadłości Korniaktów, po których wieś przejęli Antoni Pieściorowski i Jerzy Łowiecki. Po nich dziedzicem został Józef Wisowaty, wojski liwski. W 1744 roku jako posesor był notowany Stefan Chomentowski, opiekun nieletnich braci Józefa Wiszowatego: Kaspra i Kajetana. W ostatniej ćwierci XVIII wieku dziedzicem i kolatorem parafii w Handlówce został Stanisław Potocki, chorąży koronny. W latach 1815-33 wieś należała do Ignacego Skarbka. Natomiast w roku 1846 wzmiankowano jako właściciela Stanisława Odrowąża Pieniążka, który odsprzedał posiadłość Eligiuszowi i Karolinie Sablewskim. Po nich nowym właścicielem został niejaki Herold. Po bankructwie tegoż wieś należała do Mojżesza Salzmana. W 1892 roku Handzlówkę odkupił Roman Potocki, który we wsi założył ujęcie wodociągowe zaopatrujące w wodę swoją rezydencję w Łańcucie. Po 1900 roku miał miejsce dynamiczny rozwój wsi. Z inicjatywy miejscowych społeczników księdza Władysława Krakowskiego i Franciszka Magrysia założono szkołę oraz cały szereg instytucji i organizacji społecznych takich jak: mleczarnia, straż pożarna, kółko rolnicze, czytelnia, teatr włościński i in.

Zabytki
Kościół parafialny pw. śś Piotra i Pawła
-usytuowany w centrum wsi, na wzniesieniu w zakolu Sawy, ujętym przez jej dwa lewobrzeżne dopływy.Parafia powstała zapewne w XIV wieku. Pierwszy kościół spalili Tatarzy w 1624 roku. Kolejny, drewniany z około połowy XVII wieku został rozebrany tuż po 1900 roku. Obecną świątynię wzniesiono w latach 1903-08, według projekty Franciszka Stążkiewicza z udziałem budowniczego z Łańcuta Franciszka Lencznarowicza. Neogotycki, orientowany, murowany z cegły, częściowo otynkowany. Trójnawowy, halowy, z trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Fasada zaakcentowana kwadratową, czterokondygnacjową wieżą. Wewnątrz ołtarz główny, neogotycki wykonany w 1947 roku przez rzeźbiarza z Handzlówki Andrzeja Magrysia oraz ołtarze boczne początki XVIII wieku ( przeniesione ze starego kościoła).

Plebania - Położona na stoku, na wschód od kościoła, wybudowana równolegle ze świątynią. Murowana z cegły, z tynkowanym detalem architektonicznym. Na uwagę zasługuje staranny wystrój elewacji w postaci boniowania, pilastrów oraz obramień okiennych. We wnętrzach plebani urządzono muzeum w której zgromadzono stroje regionalne, przedmioty codziennego użytku, narzędzia.

Kapliczki - Pomnik Grunwaldzki usytuowany w środku wsi w miejscu skrzyżowania drogi głównej z drogą prowadzącą do kościoła. Wzniesiony w 1910 roku, zniszczony przez Niemców podczas II wojny światowej, odbudowany przez mieszkańców wsi w 1959. Obok neogotycka kaplica postawiona w miejscu starego kościoła z figurą św. Jana Nepomucena wewnątrz. Kapliczka usytuowana w dolnej części wsi, przy głównej drodze do Albigowej. Drewniana, w formie altanki. Ufundowana w 1882 roku przez rodzinę Międlarów.

 

Parafia          Handzlówka
Handzlówka została założona na prawie niemieckim przez Ottona z Pilczy na podstawie dokumentu lokacyjnego wydanego 23.11.1381 r., a następnie zasiedlona osadnikami ze śląska. Wieś osadzona wśród lasów otrzymała niemiecką nazwę Langyn Aw. Nieco później występowała pod nazwą Langehow lub Henselshow (1384 r.) i Hanczlowa (1450 r.). Nazwa wsi wywodzi się zapewne od wymienionego w dokumencie sołtysa Lang Hansyl. Przypuszczalnie od początku powstania wsi istniał tu kościół parafialny, a przy nim szkoła jako "starożytna" wzmiankowana w 1719 r. Handzlówka należała do dóbr Pileckich. W 1596 r. przeszła na własność Karola Konstantego Koniakta z Sośnicy. Od początku XVIII w. często zmieniała właścicieli. Uszczuplony znacznie majątek wsi, nabył w 1895 r. hrabia Roman Potocki. Wybudował tu ujęcie wody dla zamku łańcuckiego. Ziemię wydzierżawił a następnie sprzedał miejscowym chłopom. Warto odnotować, że w okresie pańszczyźnianym wieś nie odrobiła pańszczyzny, a z dworem rozliczała się systemem czynszowo pieniężnym. Zaraz po założeniu wsi w 1381 r. zbudowano pierwszy w Handzlówce kościół modrzewiowy pod wezwaniem św. Piotra i Pawła. Zbudowano go nad potokiem, na brzegu urwiska, w miejscu gdzie obecnie znajduje się kaplica. Był to kościół mały, jedno nawowy, prezbiterium obite tapetami, które z czasem niszczały. Ołtarz główny z obrazem św. Apostołów, oraz trzy ołtarze boczne z obrazami :św. Sebastiana, św. Barbary, Matki Boskiej. Wszystkie ołtarze były złocone. Jeden ołtarz boczny umieszczony po stronie północnej, między ołtarzem Matki Boskiej, a ławkami (nie złocony), został rozebrany i złożony w zachrystii. Obrazy w ołtarzu, oprócz św. Sebastiana były na zasuwę. Za chrzcielnicę służyła stara skrzynia, w której przechowywano wodę chrzcielną. W 1890 r. zakupiono do starego kościoła nową chrzcielnicę. Wykonał ją rzeźbiarz z Kańczugi. Naprawiono też organy, które były całkowicie rozstrojone. Zamiast dwóch miechów zbudowano jeden miech nowy systemem francuskim i wmontowano zupełnie nową klawiaturę. W 1893 r. została wymieniona podłoga w kościele, wyremontowano wieżę kościelną. Słowem - "nie ponętnie przedstawiał się ten dom Boży", pisze ks. Krakowski w kronice z 1889 r. Z kroniki wynika, że dookoła starego kościoła rosły piękne i rozłożyste lipy i świerki, z których stare i spróchniałe, 30 lipca 1831 r, wielka burza i wichura powywracała. Stary kościół rozebrano w 1908 r, a drzewo modrzewiowe przeznaczono na wypalanie cegły potrzebnej na budowę szkoły i plebani. Ze starego kościoła do nowego przeniesiono trzy ołtarze i organy. Plebania była zlokalizowana nad potokiem poniżej obecnej wymurowanej z cegły w latach 1908-1909 r.. Była zbudowana z drzewa. Składała się z trzech pokoi i kuchni. Rozebrano ją w 1909 r. Organistówka była usytuowana przy kościele, zbudowana z drzewa z pobliskich lasów. Dzieliła się na dwie części, z dwoma osobnymi wejściami. Obok kościoła znajdował się spichlerz. Chcąc się przedostać z plebani do kościoła za potokiem, albo z kościoła i organistówki na plebanię, trzeba było pokonać ponad 100 schodów bardzo lichej jakości. Szpital dla ubogich - blisko koło starej plebani, za drogą koło modrzewiowego kościoła istniał w Handzlówce szpital dla ubogich i chorych. Zbudowany na początku XVII w. W sprawozdaniu z wizytacji Handzlówki przeprowadzonej przez biskupa Sierakowskiego z 1744 r. czytamy: " Z okrąglaków w węgły wybudowany, ściany spróchniałe i zgniłe, słomą poszyty. Drzwi do sieni na biegunie stare z zasuwą". W budynku mieściła się piekarnia dla ubogich i chorych.
Budowa nowego kościoła, plebani i domu parafialnego. Kościół Dnia 17.06.1899 r. zapadła decyzja Komitetu parafialnego o budowie nowego kościoła. Pomimo kontrowersji wokół lokalizacji nowego kościoła ustalono, że stanie on na placu ofiarowanym przez ks. Proboszcza Krakowskiego. Przy budowie pracowali wszyscy mieszkańcy. W 1903 r. przystąpiono do budowy fundamentów z kamienia. Kamień węgielny pod nowy kościół poświęcił ks. Wicedziekan Piotr Wenc proboszcz z Husowa. Patronami nowego kościoła byli nadal św. Piotr i Paweł Apostołowie. W 1904 r. wymurowano fundament pod wieżę, zrównano cokół, mury wyrównano po sam dach, a w grudniu prowizorycznie pokryto kościół. Kościół w Handzlówce pod wezwaniem św. Piotra i Pawła, został zbudowany w latach 1903 1908 z cegły, według projektu Franciszka Strążkiewicza, przez łańcuckiego budowniczego Franciszka Lęcznara. Wewnątrz, korpus główny trójnawowy typu holowego z prezbiterium i czworoboczną wieżą od frontu. Przy nawie południowej kaplica, w niej sklepienia krzyżowo żebrowe na gurtach. Polichromia ornamentalna malowana w 1935 r. przez Stanisława Szmuca. Wnętrze utrzymane w stylu neogotyckim. Ambona drewniana z 1914 r. Ołtarz główny z 1947 r. wykonany przez miejscowego twórcę A. Magrysia. Dwa ołtarze boczne barokowe, przeniesione poprzedniego kościoła, pochodzące z I połowy XVIII w. W nawie południowej Epitafium ks. Władysława Krakowskiego rodem z Tyczyna, od 1888 wikarego, a później proboszcza w Handzlówce, a jednocześnie cenionego działacza i wielkiego społecznika, budowniczego kościoła. Na frontonie tablica poświęcona pamięci Franciszka Magrysia (1846 1934), wmurowana w 1977. Plebania (1908 1909) wybudowana na stoku na wschód od kościoła. Murowana z cegły z tynkowanym detalem architektonicznym. Na uwagę zasługuje staranny wystrój elewacji w postaci boniowania , pilastrów oraz obramień okiennych. W chwili obecnej na starej plebani znajduje się muzeum wsi Handzlówki. Należy wspomnieć, że duszą budowy i wyposażenia wnętrza kościoła zajął się wraz z ówczesnym komitetem kościelnym ks. Wojciech Krzyżak.

*1929 r. wykonano obecną posadzkę w kościele za księdza Banasia. Umeblowanie kościoła to dzieło miejscowego rzeźbiarza Andrzeja Magrysia / 1912 – ambona, 1935 – ławki/.

*1934 r. polichromia wewnątrz świątyni

*1970 r. staraniem ks. Ludwika Pustelaka i wiernych pokryto dach kościoła blachą w miejsce dachówki.

*1972 r. ogrodzenie żelaznym płotem placu kościelnego

*1976 r. instalacja pieca grzewczego na opał oraz modernizacja i rozbudowa oświetlenia elektrycznego kościoła, założenie nowej instalacji nagłaśniającej. Ksiądz Władysław Krakowski/ 1858 – 1906/ -opisując historię parafii Handzlówka trudno nie wspomnieć osoby ks. W. Krakowskiego inicjatora budowy nowego kościoła, plebani, domu parafialnego, wodociągów we wsi. Ks. Krakowski był jednym z założycieli orkiestry dętej, szkoły parafialnej, chóru, kółka rolniczego, kasy Stefczyka. Był nie tylko wspaniałym pedagogiem ale również duchownym ojcem i przyjacielem swoich wychowanków. Dla gospodarzy urządzał różne odczyty na temat hodowli zwierząt, higieny i racjonalnego żywienia. Potępiał pijaństwo i palenie papierosów. Współpracował z mieszkańcami oraz poświęcał się na rzecz wsi i okolicy. Nowa plebania zbudowana w 1998 roku, z inicjatywy Komitetu Parafialnego wsi Handzlówka. Dzięki ogromnej pracy i wsparciu finansowym mieszkańców jest ona ozdobą i chlubą wsi. Należy zaznaczyć ogromny wkład duchowy i pomoc przy tym przedsięwzięciu ks. Stanisława Turonia, proboszcza parafii.

Zegar

Dzisiaj jest

piątek,
19 kwietnia 2024

(110. dzień roku)

Święta

Piątek, III Tydzień Wielkanocny
Rok B, II
Dzień Powszedni

Sonda



Licznik

Liczba wyświetleń:
7578748